Araştırma sonuçları; çalışan anne ve babaların,
okulların fiziken kapalı olduğu dönem boyunca evden çalışma ve ücretli/ücretsiz
izin gibi başlıklarda işverenlerinden esneklik beklediklerine, neredeyse
yarısının çalışma hayatındaki motivasyonunun yakından izlenmesi gerektiğine
işaret etti. Araştırma ayrıca, Türkiye’de beyaz yaka çalışan anne/baba olmaya
istinaden çarpıcı içgörüleri de ortaya çıkardı.
Türkiye’nin en büyük online istihdam platformu
Kariyer.net’in, “HR Pulse” araştırma serisi kapsamında Curiocity iş birliğiyle
gerçekleştirdiği “Çalışan Anne/Baba ve İş Hayatı” araştırmasının sonuçları
açıklandı. Koronavirüs salgının çalışan anne ve babaların özel ve iş
hayatlarına olan etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen
araştırmaya; 28 Mayıs-5 Haziran tarihleri arasında 1.978 çalışan anne, 4-20
Ağustos tarihleri arasında ise 1.744 çalışan baba katıldı.
Çalışan anne/babaların motivasyonuna
dikkat
Araştırma sonuçları; çalışan anne ve babaların
yaklaşık %30’unun koronavirüs salgını döneminde çalışma hayatındaki tutumlarını
“istekli” olarak tanımladığını gösterirken, “istekli olmadığını” söyleyenlerin
oranının ise %25 olduğu görüldü. Diğer yandan çalışan her 10 anne/babadan
3’ünün kendisini ne istekli/ne isteksiz olarak tanımlaması ve bu dönemde mecbur
olduğu için çalıştığını dile getirmesi de dikkat çeken diğer bir sonuç oldu.
İstekli olmadığını belirten %25’lik kesim ile diğer kitle toplandığında, toplam
kitlenin yarısının motivasyonunun düşük olması, salgın döneminin tüm çalışanlar
üzerinde yarattığı endişe ve stresin bir sonucu olarak yorumlandı.
Anne ve babaların ortak kararı: Evde
çocukla çalışmak zor oluyor
Araştırma sonuçları, evden çalışmanın anne ve
babaları kutuplaştırdığını da gösterdi. Evden çalıştığını belirten her 10
anne/babadan 3’ü evden çok daha verimli çalıştığını belirtirken, 3’ü ise daha
az verimli çalıştıklarını ifade etti.Evden çalışmayı daha az verimli bulan
annelerin (%35) ve babaların (%32) sebeplerinin başında “Evde çocukla çalışmak
zor oluyor” ve “Evde bölünüyorum” seçeneklerinin geldiği görüldü. Diğer yandan
evden çalışmayı daha az verimli bulan anne ve babalar olsa da çalışan annelerin
%72’si, babaların ise %78’i salgın döneminde evden çalışmış olmalarının
çocuklarını olumlu etkilediğini dile getirdi.
Ebeveynler okullar fiziken açılmadıkça
esneklik bekliyor
Araştırmaya katılan çalışan anne ve babalara,
“Okulların uzun zaman diliminde kapalı olması durumunda işvereninizden
beklentiniz nelerdir?” sorusu da soruldu. Çalışan anne ve babalar;
işverenlerinin evden çalışma, ücretli/ücretsiz izin gibi opsiyonlar vasıtasıyla
kendilerine esnek davranmalarını istediklerini dile getirdi. Diğer taraftan
araştırma; çalışan annelerin yarısının işverenlerinden evden çalışma esnekliği
beklediğini de ortaya çıkardı. Evden çalışma esnekliği bekleyen çalışan
babalarının oranının %33’te kalması ise babaların anneler üzerinden konunun
çözülmesini beklediklerini de gösterdi.
Çalışan babalar, annelere oranla daha
kolay risk alıyor
Araştırma sonuçlarına göre çalışan anne ve
babaların çoğu, salgın öncesindeki sistemlerinde çalışmaya devam etmeyi
planlasalar da bu oranın anneler arasında daha yüksek olduğu ortaya çıktı.
Çalışan babaların %35’i daha iyi maaşlı bir iş bulmak ya da kendi işini kurmak
gibi alternatiflere yönelmeyi değerlendirirken, aynı oran çalışan anneler için
%15’te kaldı. Bu durum, çalışan babaların risk almayı daha kolay bulduğu;
annelerin ise bu durumdan kaçındığı şeklinde yorumlandı.
Türkiye’de Beyaz Yaka Anne/Baba Olmak
Araştırma sonuçları ayrıca, Türkiye’deki beyaz
yakalı anne ve babaların çalışma hayatına yönelik algı ve beklentilerine dair
de çarpıcı veriler ortaya koydu. Babaların %72’sinin babalık iznini yeterli
bulmadığı, her 10 babadan sadece 3’ünün şirketini “Baba dostu” bir şirket
olarak tanımladığı görüldü. Diğer yandan çalışan babaların %40’ı, bir baba
olarak yükümlülüklerini şirketine/yöneticisine açıkça ifade edemediğini
belirtti.
Evli olan çalışan annelerin %75’i, “Çocukların ve
ev işlerinin sorumluluğunun kendilerinde olduğunu” ifade ederken; evli olan
çalışan babaların ise %41’i “Çocuklarının sorumluluğunun”, %36’sı “Ev işlerinin
sorumluğunun” kendilerinde olduğunu belirtti. Bu durum; annelerin hem salgın
öncesinde hem de salgın sırasında yüklenmek durumunda kaldığı sorumluluğu teyit
etti.
Babaların, çocuk ve ev işlerindeki sorumluluğun
ne kadarını üstlendikleri sorusuna; çalışan babalar, çalışan annelerden daha
yüksek cevaplar verirken anne ve babaların cevapları arasındaki farkın bazı
başlıklarda 30 puanı aştığı görüldü. Bu durum, babalar ile annelerin “Destek
olmak” kavramında ortak bir paydada buluşamadıklarının da bir göstergesi
olurken; babalardan gelen desteğin anneler için yeterli seviyeye ulaşmadığı
anlaşıldı.
Araştırmaya katılan çalışan annelerin yarısından
fazlası, anne olmanın kariyerlerinde ilerlemelerini zorlaştırdığını belirtirken
aynı oran babalar için %25’te kaldı.
Araştırma sonuçları; ebeveynlik, çocuk bakımı ve ev
işi gibi emek gerektiren diğer işlerin çoğunlukla anneden beklendiğini ve bu
durumun da anneleri suçluluk duygusu ile kariyerleri arasında bir tercihe
sevkettiğini düşündürttü